“झुणका” ही महाराष्ट्रची पारंपरिक डिश आहे. झुणका-भाकरी हे घराघरात बनवले आणि खाल्ले जाते. झुणका भाकरी मग ती कोणती ही असो त्याबरोबर अतिशय उत्तम लागतो.
झुणका ही एक पटकन होणारी डिश आहे. ह्यात बेसन ज्याला चण्याच्या डाळीचे पीठ असे ही म्हटले जाते आणि कांदा हे प्रमुख घटक असतात.
मी ह्यात हिरव्या मिरचीचा वापर केला आहे. त्या ऐवजी लाल मसाला वापरला तरी चालतो. परंतु लाल मसाल्यामुळे झुणक्याचा रंग बदलतो. मी कोथिंबीर कमी वापरली आहे, आपण आपल्या आवडी प्रमाणे तिचे प्रमाण कमी जास्त करू शकता.
खूप कमी पदार्थ वापरुन आणि झटपट अशी ही डिश आमच्या घरात खूप आवडीने खाल्ली जाते. डाळ-भाताबरोबरही ही डिश मस्त लागते.
झुणका सुक्का असेल तर तो खूप दिवस चांगला राहतो. प्रवासात नेण्यासाठी ही झुणका हा एक उत्तम पर्याय आहे. चला तर मग पाहूया आमच्या पद्धतीने झुणक्याची ही पाककृती.
साहित्य
- बेसन किवा चण्याच्या डाळीचे पीठ – बेसन ज्याला चण्याच्या डाळीचे पीठ हा ह्या पाककृतीमधील प्रमुख पदार्थ आहे.
- कांदा – कांदे हा मुख्य अन्नघटक आहे. तो सर्रासपने सगळ्याच रेसिपीज मध्ये वापरला जातो. कच्च्या कांद्याला उग्र वास आणि चव असते. तो शिजवला असता त्याची चव बदलून गोडसर होते.
- हिंग – हिंग हे पाचक किवा पचनाला चांगले असते. त्यामुळे त्याचा वापर ही जेवणात केला जातो.
- लसूण – लसणीला ही उग्र वास आणि चव असते. ती जर शिजवून वापरली तर हा उग्रपणा नाहीसा होऊन तो पदार्थ चवदार होतो. कांद्याप्रमाणे लसणीचा वापर ही अतिशय मोठ्या प्रमाणावर स्यंपाकामध्ये केला जातो
- अद्रक किवा आले – फ्लेवर आणण्यासाठी आले किवा अद्रकचा वापर केला आहे
- हिरवी मिरची तिखट – मी ह्यात हिरव्या मिरचीचा वापर केला आहे. त्या ऐवजी लाल मसाला वापरला तरी चालतो. परंतु लाल मसाल्यामुळे झुणक्याचा रंग बदलतो.
कृती – चरण-दर-चरण पाककृती फोटोज
साठवण
झुणका सुक्का असेल तर तो ४ ते ५ दिवस चांगला राहतो. प्रवासामध्ये नेण्यासाठी हा एक उत्तम पर्याय आहे. घरात असताना राहिला असेल तर हवाबंद डब्यात ठेवून फ्रीज मध्ये ठेवावा. पाहिजे असेल तेव्हा थोडे पाणी वापरुन गरम करावा.
महत्वाच्या टिप्स
- हिरव्या मिरची ऐवजी लाल मसाला वापरला तरी चालतो. परंतु लाल मसाल्यामुळे झुणक्याचा रंग बदलतो.
- झुणका सुक्का असेल तर तो खूप दिवस चांगला राहतो.
- जर झुणका जास्त सुका वाटत असेल तर आणखीन २ ते ३ टेबलस्पून पाणी घालून आपल्याला जसा सुका किवा थोडा ओला झुणका हवा असेल तसा करावा.
- बेसन कांद्यामध्ये व्यवसतिथ भाजून घ्यावे नाहीतर ते पचायला जड जाते आणि त्याची चवही चांगली लागत नाही
रेसिपी कार्ड
झुणका
Equipment
- १ कढई/पॅन
Ingredients
- १/४ कप बेसन किवा चण्याच्याडाळीचे पीठ
- १/२ कप कांदा बारीक चिरून
- १ १/२ टेबलस्पून तेल
- १/२ टिस्पून जिरे
- १/२ टिस्पून मोहरीचे दाणे
- ५ ते ६ कढीपत्ता पाने
- १/२ टिस्पून हळद पावडर
- १/४ टिस्पून हिंग
- १/२ टिस्पून गरम मसाला
- १ टेबलस्पून कोथिंबीर बारीक कापून घेतलेली (पर्यायी)
- चवीनुसार मीठ
- १/४ कप व २ टेबलस्पून पाणी (जास्त सुके नको असेल तर आणखीन १/४ कप पाणी घालावे. )
हिरवा मसाला
- ४ ते ५ लसूण पाकळ्या सोललेली
- १ १/२ टिस्पून अद्रक किवा आले कापून घेतलेले
- १ ते २ हिरवी मिरची तिखट
Instructions
- प्रथम कढईत तेल गरम करून घ्यावे.
- त्यात जिरे मोहरी घालून त्यांना तडतडू द्यावे.नंतर त्यात कडीपत्ता पाने घालून परतून घ्यावे.
- कांदा घालून तो लालसर गुलाबी होईपर्यंत परतून घ्यावा.हिरवी मिरची, आले आणि लसूण जाडसर वाटून घ्यावे.
- ही हिरवी पेस्ट कढईत टाकावी आणि कच्चा वास जाईपर्यंत परतून घ्यावे.
- गरम मसाला टाकावा आणि परतून घ्यावा. आच मंद असावी.
- कोथिंबीर टाकावी आणि परतून घ्यावा.
- बेसन टाकावे आणि गॅसची आच कमी करून व्यवसतिथ एकजीव करून सारखे परतून 5 -8 मिनिटे भाजून घावे.बेसन भाजले की एक विशीष्ट असा सुगंध येऊ लागतो.
- नंतर त्यात पाणी हळू हळू घालावे आणि बेसन परतत राहावे. आंच कमीच ठेवावी.
- मी ह्यात १/४ कप आणि २ टेबलस्पून पाणी वापरले आहे.
- झुणका करत असताना भांड्याला लागण्याची शक्यता असते. म्हणून तो सारखा परतत जर झुणका जास्त सुका वाटत असेल तर आणखीन २ ते ३ टेबलस्पून पाणी घालून आपल्याला जसा सुका किवा थोडा ओला झुणका हवा असेल तसा करावा.
- गरम गरम झुणका भाकरी किवा चपाती बरोबर सेर्व करावा.
Notes
- हिरव्या मिरची ऐवजी लाल मसाला वापरला तरी चालतो. परंतु लाल मसाल्यामुळे झुणक्याचा रंग बदलतो.
- झुणका सुक्का असेल तर तो खूप दिवस चांगला राहतो.
- जर झुणका जास्त सुका वाटत असेल तर आणखीन २ ते ३ टेबलस्पून पाणी घालून आपल्याला जसा सुका किवा थोडा ओला झुणका हवा असेल तसा करावा.
- बेसन कांद्यामध्ये व्यवसतिथ भाजून घ्यावे नाहीतर ते पचायला जड जाते आणि त्याची चवही चांगली लागत नाही.
वालाचे भिरडे | Lima Beans curry
“भिरडे” किवा “वालाचे भिरडे” किवा Lima Beans curry ही एक महाराष्ट्रियन साइड डिश आहे. ही वालाची उसळ किवा…
अळूच फतफतं (रस्सा भाजी) |Arbi leaves vegetable
अळूच फतफत (रस्सा भाजी) ही महाराष्ट्रामधील एक आवडती भाजी आहे. या भाजीसाठी कमी साहित्य आणि कमी वेळ लागतो. गरमागरम…
बटाटा कापा |Fried Semolina-Potato Slices
ही मुळात गोवन(Goa) साइड डिश आहे ज्याला “बटाटा कापा” म्हणतात. डाळ-भात किंवा स्नॅक्स म्हणून कोणत्याही डिपसोबत याची चव छान लागते. पारंपरिक…
टाकळ्याची पालेभाजी (रानभाजी)
“टाकळ्याची सुक्की भाजी” किवा “टाकळ्याची पालेभाजी (रानभाजी)” ही महाराष्ट्रामधील एक आवडती भाजी आहे. एकतर या भाजीसाठी कमी साहित्य आणि कमी…
झटपट पनीर भुर्जी
“पनीर भुर्जी” ही पाककृती उत्तरेकडे मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. पनीर भुर्जी हा एक वेज भुर्जीचा प्रकार आहे. महाराष्ट्रात अंडा भुर्जी…
वांग्याची सुकी भाजी
“वांग्याची सुकी भाजी” ही महाराष्टात अगदी आठवड्यातून एकदा तरी बनवली जाते. जसे बटाटे घरोघरी उपलब्ध असतात तसाच प्रकारे वांगी ही…
उकडलेल्या अंड्यांची भाजी
“उकडलेल्या अंड्यांची भाजी” हि एक महाराष्ट्रियन साइड डिश आहे. घराघरात तोंडी लावण्यासाठी किवा टिफिन साठी बनवली जाते. लहान मुलांना हि…
बेसिल बदाम पेस्तो (Basil Almond Pesto)
बेसिल बदाम पेस्तो हा मूळतः इटलीचा एक सॉस आहे जो पाइन नट्स आणि बेसिल ची पाने वापरून तयार केला जातो….
मुळ्याची सुक्की भाजी
“मुळ्याची सुक्की भाजी” हा महाराष्ट्रामधील एक आवडती भाजी आहे. एकतर या भाजीसाठी कमी साहित्य आणि कमी वेळ लागतो. गरमागरम चपाती,…
समुद्रीमेथीची सुकी पौष्टिक भाजी
“समुद्रीमेथीची सुकी पौष्टिक भाजी” हा महाराष्ट्रामधील एक आवडती भाजी आहे. एकतर या भाजीसाठी कमी साहित्य आणि कमी वेळ लागतो. गरमागरम…
मधातले फुल मखाने
मखानाला लोटस सीड्स किंवा फॉक्सनट किंवा गॉर्गन नट म्हणूनही ओळखले जाते. त्या पौष्टिक आणि प्रथिने, विटामीन बी आणि खनिजांनी समृद्ध…
फोडणीचा भात (पिवळा)
“फोडणीचा भात” ही एक पारंपरिक महाराष्ट्रियन पाककृती आहे. फोडणीचा भात हा आमच्या घरात नेहमी केला जात असे. नाश्त्याला हा भात खाल्ला…
आले गुळाचा चहा
“आले गुळाचा चहा” हे एक आरोग्यदायी आणि सुगंधित पेय आहे जे आम्ही आपल्या घरी नियमितपणे बनवतो. यात चवदार गूळ आणि आल्याचा…
झटपट कोबीचे थालीपीठ
कोबी, वेगळ्या प्रकारचे पीठ आणि मसाल्यांच्या मिश्रणासह अगदी पटकन होणारे आणि पौष्टिक असे “झटपट कोबीचे थालीपीठ” बनवलेले आहे. ओट्स च्या…
फोडशीच्या पानांची भजी
फोडशी किंवा कुलूची भाजी महाराष्ट्रा मध्ये पावसाळ्यात मुबलक आदळते. हि गावठी भाजी सगळीकडे विविध प्रकारे केली जाते आणि मोठ्या प्रमाणावर…
झटपट बाजरी (पर्ल मिलेट) क्रेप किंवा डोसा
“झटपट बाजरी (पर्ल मिलेट) क्रेप किंवा डोसा” या रेसिपीमध्ये मी बाजरीचे पीठ आणि वाटलेले ताजे खोबरे वापरले आहे. या रेसिपीमध्ये…
मिश्र भाज्यांचा रायता
“मिश्र भाज्यांचा रायता” ह्या रेसिपीमध्ये मी भरपूर भाज्या, फेटलेले ताजे दही, साखर आणि मीठ वापरले आहे. हे अत्यंत हेल्दी, स्वादिष्ट…
गाजर काकडी घावन
“ गाजर काकडी घावन” ही एक फ्युजन रेसिपी आहे. मी ह्या रेसिपीत गाजराचा आणि काकडीचा वापर केलेला आहे. अतिशय स्वादिष्ट…
केळ्याची गोड पुरी
मी “केळ्याची गोड पुरी” रेसिपी मध्ये जास्त पिकलेली केळी वापरलेली आहेत. पीठ मळण्यासाठी पाणी अजिबात लागलेले नाही. जास्त पिकलेली केळी…
खरबुज आंबा रायता
खरबुज आंबा रायता किवा सलाड किंवा रायता हा खरबुज आणि पिकलेला आंबा वापरून केलेला आहे. मीठ हे सर्व्ह करतानाच टाकावे….
ओट्स रवा डोसा
ओट्स रवा डोसा हि एक अतिशय जलद होणारी हेलथी पाककृती आहे. थोडासा कुरकुरीत आणि जाळीदार असा हा डोसा चटणी बरोबर…
गोड आंबा पुरी
मी आंब्याचा रस वापरून आणि बडीशेप चा फ्लेवर देऊन “गोड आंबा पुरी” बनवली आहे. तो आमरस किंवा नुसती चहा बरोबर…
खरबुज जेली
जेली हा मुलांचा अगदी आवडीचा पदार्थ. जेली ही विविध प्रकारच्या फळांचा रस वापरुन करता येते. विविध फ्लेवर वापरुन ही जेली…
फणसाचे अप्पे
फणस हे दोन प्रकार मध्ये येतात. बरका आणि कापा. बरके गरे हे रसाळ असतात त्यामानाने कापे गरे हे कडक आणि…
केळ्याचे शिकरण
केळ्याचे शिकरण हे पारंपारिक महाराष्ट्रीयन मिष्टान्न आहे जे प्रत्येक घरात बनविले जाते. ह्याला “केळीचे शिकरण” असे म्हटले जाते. केळी व्यतिरिक्त…
मस्कमेलॉन(खरबूज) रस
मस्कमेलॉन(खरबूज) रस ही रेसिपी अतिशय पौस्टिक आणि पटकन होणारी आहे. मध ऐवजी गुळाचा किंवा साखरेचा वापर केला तरी चालतो. खरबूज…
कसुरी मेथी लच्छा मटरी
“मटरी” हा एक नाश्त्याचा पदार्थ असून तो उत्तर भारत आणि राजस्थान मध्ये फार मोठ्या प्रमाणात खाल्ला जातो. तो वेगववेगळ्या प्रकारे…
स्रम्बलेड अंडे
स्रम्बलेड अंडी (सामान्यत: कोंबडीची अंडी) पासून बनवलेली एक डिश आहे जी हलक्या हाताने गरम पॅनमध्ये एकत्रितपणे हलविली जाते किंवा विशेषत:…
शिंगाडा पिठाचे थालीपीठ
शिंगाडा थालीपिठ बनवण्यास अतिशय सोपे आणि खाण्यास तितकेच स्वादिष्ट लागते. जमिनीच्या खाली वाढणारे हे शिंगाडा वॉटर चेस्ट नट ह्या नावाने…
खमंग बीटरूट पुरी
बीटरूट पुरीच्या ह्या पाककृतीमध्ये मी गव्हाचे पीठ, बीटरूट आणि कुटलेले जिरे वापरले आहेत. ही पुरी कोणत्याही करी बरोबर किंवा अगदी…
उपवासाची केळ्याची भाजी
उपवासाच्या बटाट्याच्या भाजी प्रमाणेच उपवासाची केळ्याची भाजी केली जाते. खाण्यास अतिशय स्वादिष्ट आणि हेलथी हि आहे. फराळी पुरी बरोबर किंवा…
मेथीची भाजी
मेथीची सुक्की भाजी हा महाराष्ट्र, गुजरातमधील एक आवडती भाजी आहे. एकतर या भाजीसाठी कमी साहित्य आणि कमी वेळ लागतो. गरमागरम…
पौष्टिक गाजर फलाफल
पौष्टिक गाजर फलाफल ह्या रेसिपी मध्ये मी चण्यासोबत गाजर ही अत्यंत पौष्टिक आणि आरोग्यदायी भाजी वापरली आहे जी ह्या रेसिपीचे…
झटपट बेसन बुंदी
बुंदी ही एक लोकप्रिय डिश आहे. बूंदी करण्याची पद्धत एकाच आहे पण ती सर्व्ह करताना खूप सार्‍या प्रकारे करता येते….
फुलकोबी मसाला पुरी(Cauliflower)
फुलकोबी मसाला पुरी या रेसिपीमध्ये मी गव्हाचे पीठ, फ्लॉवर प्युरी आणि ठेचलेले जिरे, ओवा वापरला आहे. या पुरी छान लागतात…
बाजरीचे इडियप्पम
इडियप्पम (मल्याळम) याला तुलूमध्ये सेमिगे, कन्नडमध्ये शाविगे, इंग्रजीमध्ये स्ट्रिंग हॉपर्स, गोव्यात शेव्यो आणि महाराष्ट्रात सेवया म्हणूनही ओळखले जाते. ह्या वाफावलेल्या…
भेंडीची भाजी
“भेंडीची भाजी” ही सगळ्यांच्या आवडीची अशी भाजी आहे. बनवण्याच्या पद्धती सगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या असतात. दही भेंडी, सुककी भेंडी, भेंडी मसाला,…
नीर फणसाचे काप |Neer fanasache Kaap |Bread Fruit Fry
ही गोवन(Goa) साइड डिश आहे ज्याला “नीर फणसाचे काप” किवा “Bread Fruit Fry” म्हणतात. डाळ-भाताबरोबर याची चव छान लागते. बहुतेक वेळा…
दुधी भोपळा सालीची चटणी | Bottle Gourd Peel Chutney
“दुधी भोपळा सालीची चटणी(Bottle Gourd)” ही अतिशय वेगळी अशी पाककृती आहे. दुधी भोपळा हा वेगवेगळ्या नावाने ओळखला जातो आणि जगभरात त्याची…
